Kỹ sư 9x dạy lập trình cho trẻ em

Năm 2017, Hoàng Phương Nga là một trong những sinh viên nữ hiếm hoi tốt nghiệp ngành Kỹ sư phần mềm lúc bấy giờ với học bổng toàn phần bốn năm đại học. Bên cạnh đó, cô còn đạt danh hiệu Á khoa với thành tích học tập xuất sắc.

Thời điểm đó, Nga đứng trước những lựa chọn mang tính bước ngoặt, hoặc sang Nhật làm lập trình viên cho tập đoàn Fujitsu, hoặc xác định bỏ hết tất cả để chuyên tâm theo đuổi mô hình startup dạy lập trình cho trẻ em.

“Đó là một quyết định khó khăn. Tôi mới chỉ ngoài 20 tuổi và vừa tốt nghiệp. Tôi có một cơ hội tốt và có thể mất hết tất cả nếu lựa chọn sai”, Nga tâm sự. Lúc bấy giờ, cô có nhiều mối liên hệ với Nhật Bản. Nga học tiếng Nhật lúc còn là sinh viên và đạt đến trình độ N3. Trước đó, cô được cử đi tham gia khóa đào tạo ba tháng tại tập đoàn Fujitsu, Nhật Bản. Trong vai trò thực tập sinh, Nga được tập đoàn công nghệ đánh giá cao bởi khả năng nắm bắt vấn đề nhanh, kỹ năng tốt, ham học hỏi và giao tiếp thành thạo hai ngoại ngữ Anh, Nhật.

Nếu những kết nối với Nhật Bản như một cái duyên thì việc dạy lập trình cho trẻ em với Nga có thể coi là nghiệp. Tháng 11/2014, Nga bắt đầu làm lập trình viên cho công ty phần mềm FPT Software. Cô đồng thời mở câu lạc bộ dạy lập trình cho những con em của nhân viên trong công ty. Ý tưởng của Nga được ủng hộ nhiệt liệt. Các đồng nghiệp thậm chí còn nhân rộng mô hình này vào cơ sở, chi nhánh trong Nam và mời Nga đào tạo lại cho các nhân viên khác.

Nga cho biết lập trình sẽ hỗ trợ kích thích và phát triển tư duy sáng tạo của trẻ.

Năm 2014, dạy lập trình cho trẻ em từ cấp một là một điều còn mới mẻ trong xã hội. Nga cho biết trong nước không có bất kỳ một nguồn tài liệu chính thống cũng như mô hình trung tâm nào thực hiện. Để đảm bảo chất lượng dạy học, cô phải tự nghiên cứu, mày mò, tham khảo các giáo trình, tài liệu nước ngoài. Nga vừa làm, vừa thử nghiệm vừa tự rút ra kinh nghiệm về phương thức truyền đạt, cách giảng dạy cho trẻ từ 6-15 tuổi sao cho sinh động, dễ hiểu.

Câu lạc bộ của Nga hoạt động tốt được hai năm, cho đến tháng 12/2016 thì bắt đầu gặp vấn đề đến từ sự phát triển trong chính nội tại. “Tôi nhận ra bản thân việc dạy, nhu cầu học lập trình của học sinh ngày càng phát triển. Vì vậy, một mô hình câu lạc bộ kiểu sinh hoạt tình nguyện, không có tính cam kết, thiếu hụt sự chuyên nghiệp không còn phù hợp nữa. Tôi không thể cứ lặng lẽ làm mọi việc một mình từ chuẩn bị giáo trình, chương trình học, lên lớp rồi quản lý học sinh…”, Nga cho biết.

Sự phát triển nhanh chóng và tiềm năng của công việc ban đầu chỉ xuất phát từ niềm vui, sở thích cá nhân đã buộc Nga bắt đầu phải suy nghĩ nghiêm túc về chặng đường dài trước mắt cùng những chiến lược kinh doanh cụ thể, chuyên nghiệp hóa mô hình. Cô nhận ra, chỉ có con đường khởi nghiệp, chính thức thành lập công ty mới hợp thức hóa được tất cả những gì vẫn âm thầm làm theo bản năng suốt hai năm qua và kết nối những hoài nghi, mông lung trong tư duy về tương lai của Nga thành một con đường cụ thể.

Đó cũng là thời điểm nữ lập trình viên trẻ nhận được tiếng gọi từ nước Nhật. “Mức lương cho một lập trình viên mới bắt đầu như tôi ở Nhật Bản là khoảng 2.000 đến 2.500 USD một tháng, chưa kể đến những chế độ đãi ngộ, phúc lợi khác của công ty và cơ hội tu nghiệp ở nước ngoài.”, Nga nói. Bố mẹ Nga động viên con gái nếu có lựa chọn sai cũng không sao, họ bảo cô còn trẻ nên được phép sai lầm và họ sẽ sẵn sàng hỗ trợ cô trả giá. Học sinh và phụ huynh của Nga cũng là những người đầu tiên gợi ý cô nên chính thức thành lập trung tâm, mở lớp học.

Đầu năm 2017, Nga đăng ký thành lập startup Kiddicode – trung tâm dạy lập trình cho trẻ em từ 6 đến 15 tuổi. Tháng 3/2017, startup mở khóa học đầu tiên sau khi chính thức ra mắt, chấm dứt chuỗi ngày phát triển của một câu lạc bộ tự phát. Tuy vậy, Nga vẫn trung thành với phương pháp giảng dạy và bộ giáo trình do chính tay mình biên soạn đã làm nên thương hiệu, sự tin tưởng của các bậc cha mẹ và học sinh suốt bốn năm qua.

“Trẻ em Việt Nam, đặc biệt là ở các thành phố lớn ngày càng có điều kiện được tiếp xúc với các loại thiết bị thông minh, máy tính bảng, máy tính để bàn, laptop…từ khi còn sớm. Nhưng nếu không biết định hướng, phát huy khả năng của các bé, tận dụng cơ hội giáo dục thì với các em, máy tính cũng chỉ là một phương tiện để chơi game. Đây là một sự phí phạm”, Nga nhận định.

Chương trình dạy lập trình cho trẻ em của Kiddicode hướng đến các em từ 6 đến 15 tuổi. Theo CEO startup, ở tuổi này các em còn đang trong giai đoạn phát triển, cần được định hướng để học cách tạo ra giá trị từ máy tính hơn là chỉ chơi game trên thiết bị.

Cô bổ sung với môn học lập trình, trẻ sẽ được dạy cách tạo ra những giá trị từ máy tính, trao những công cụ để thể hiện tính sáng tạo, tư duy và học tập có chiều sâu. “Lập trình còn giúp các em bổ sung thêm kiến thức từ các môn toán, vật lý, hóa học, lịch sử, địa lý, tiếng Anh”, Nga nói. Cô khẳng định trẻ em Việt Nam rất thông minh, ham học hỏi, các em hoàn toàn có thể “học được”, chỉ là vấn đề không “được học”.

Không dám nhận những gì startup của mình đang làm là góp phần lấp chỗ trống trong đào tạo lập trình trẻ em, xây dựng nền móng cho những lập trình viên tương lai, Nga cho biết cô hiện chỉ nghĩ đến việc kết hợp giáo dục và lập trình để tăng cơ hội phát triển toàn diện cho trẻ, chăm chút cho từng bài giảng, ngày ngày lên lớp.

Tuy vậy, cô cũng trăn trở ở những khía cạnh xã hội khác mà mình rút ra được từ những gì chứng kiến được qua startup. “Trẻ bằng tuổi như nhau, nhưng phụ huynh của bé trai sẽ có xu hướng và khả năng cao hơn gửi con đi học lập trình hơn cha mẹ có con gái. Số học sinh nữ tôi có chỉ khoảng 30%”, Nga trầm ngâm.

“Khởi nghiệp chiếm khoảng 90% quỹ thời gian của tôi”, Nga chia sẻ. Hiện cô điều hành startup với 10 nhân viên. Trong đó 6 người giảng dạy liên tục, Nga vừa quản lý chung, đảm bảo chất lượng chương trình, giáo trình vừa tham gia đứng lớp. Cô quay cuồng với 12 học sinh mỗi lớp, 7-8 lớp hàng tuần, đặc biệt bận rộn vào hai ngày thứ Bảy và Chủ Nhật. Còn lịch tất cả các buổi tối của Nga thì không bao giờ còn chỗ trống. Các thầy cô khác cũng đảm nhiệm số lượng lớp tương tự.

Trong năm 2018-2019, startup có nhiều kế hoạch mở rộng, đầu tư thêm cơ sở vật chất, xây dựng phòng nghiên cứu, thư viện cho học sinh.

Nga tự nhận mình là một người khởi nghiệp ngây thơ vì cô vốn xuất thân là dân kỹ thuật, chỉ quan tâm chuyên môn, không có kinh nghiệm làm quản lý, kinh doanh, quảng cáo và giải quyết nhiều vấn đề khác nữa của một công ty khởi nghiệp. Nga từng bất lực chứng kiến đứa con đẻ của mình bị sao chép thông tin tràn lan trên các website khác.

Hiện tại, startup của Nga vẫn tự phát triển nhờ vào nguồn doanh thu từ cung cấp dịch vụ nên cô gần như không có nhu cầu thúc bách trong vấn đề gọi vốn cũng như thoải mái lựa chọn đối tác, nhà đầu tư phù hợp. Số lượng học sinh đến với Nga là người quen trong mạng lưới phụ huynh của cô giới thiệu chiếm đến 60% và 60% trong số đó tiếp tục quay lại, theo học các lớp của trung tâm ngay sau khi kết thúc một khóa. Đến nay, Nga cùng đội ngũ đã biên soạn được 100 bài giảng với độ dày hơn 1.500 trang A4 cho các cấp độ học lập trình khác nhau của trẻ em.

Kiddicode liên tục mở rộng để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Đến nay, trung tâm đã có 5 cơ sở giáo dục ở nhiều quận nội thành, hợp tác với các văn phòng chia sẻ không gian làm việc chung. “Doanh thu từ tháng 12/2017 đến tháng 1/2018 – là khoảng thời gian thấp điểm của trung tâm thậm chí đã vượt qua cả giai đoạn cao điểm là những tháng hè năm 2017. Điều này có nghĩa những tháng cao điểm hè 2018 sẽ còn ghi nhận những con số doanh thu tích cực hơn nữa”, Nga lạc quan cho biết về sự phát triển mô hình kinh doanh của mình.

Nữ CEO cho biết trong tương lai ngắn hạn, cô tin tưởng startup của mình vẫn sẽ “sống khỏe” nhờ hiệu ứng truyền miệng. Tuy vậy, cô cũng sẽ cân nhắc các giải pháp Marketing, quảng cáo để tăng số lượng tuyển sinh. Đồng thời, cô có những liên kết với các cơ sở giáo dục nước ngoài tại các nước có ngành lập trình, công nghệ thông tin phát triển như Singapore, Nhật Bản, Israel để học hỏi thêm mô hình giáo dục, cách thức kinh doanh để chăm sóc học viên một cách tốt nhất.

Dù chịu áp lực không nhỏ trong việc duy trì trung tâm, tìm kiếm lợi nhuận, trả lương nhân viên…nhà sáng lập Kiddicode lại cho biết cô không quá quan tâm đến tiền bạc. “Tôi mong muốn chỉ làm tốt chuyên môn giảng dạy, đảm bảo chất lượng khóa học và lấy sự phát triển, thành tích thi đấu quốc tế trong và ngoài nước của các học sinh của mình làm thang đo cho sự thành công. Còn có lẽ câu chuyện kinh doanh, lợi nhuận là của các nhà đầu tư”, Nga hồn nhiên. Nhiều học sinh của trung tâm liên tiếp giành được các giải Nhất, Nhì trong các cuộc thi lập trình trong và ngoài nước, tin học trẻ cấp quận, thành phố…Đặc biệt, cả ba vị trí trên bục nhận giải cuộc thi Lập trình Scratch toàn quốc năm 2015 đều là học sinh của Nga.

Cuối tuần trước, Kiddicode ký thành công hợp đồng cùng triển khai chương trình học mới với D-School – đơn vị chuyên làm về lập trình cho các trường học trên toàn nước Nhật. Trong tháng 4/2018, startup này và đối tác Nhật Bản triển khai khoá Micratch – Học lập trình trên nền tảng game Minecraft.

Năm 2018-2019, startup sẽ tiếp tục mở rộng chương trình chính thức để đào tạo thêm giáo viên lập trình và mở rộng phòng nghiên cứu cho học sinh nhờ vào nguồn doanh thu và gọi vốn từ các nhà đầu tư. Nga cho biết phòng nghiên cứu cho trẻ học lập trình của trung tâm sẽ có các thiết bị điện tử IoT, máy in 3D và thư viện để các em đẩy mạnh thực hành và tự học.

Phương Nguyên

Theo VNExpress