‘I, Tonya’ kể cuộc đời gái hư làng thể thao nước Mỹ

I, Tonya là một trong các phim nổi bật trên đường đua Oscar năm nay với ba đề cử (nữ diễn viên chính, nữ diễn viên phụ, dựng phim). Sau khi thành danh với các bộ phim lãng mạn như P.S. I Love You hay Kate & Leopold, nhà biên kịch Steven Rodgers đi tìm cảm hứng mới và hứng thú với câu chuyện về đời tư Tonya Harding cũng như sự kiện năm 1994 – một trong những “vết nhơ” trong lịch sử thể thao Mỹ hiện đại.

Ngay trước thềm Thế vận hội Mùa đông được tổ chức tại Na Uy, nữ vận động viên trượt băng nghệ thuật Nancy Kerrigan bị một kẻ lạ mặt hành hung đến mức chấn thương chân. Kết quả điều tra cho thấy đồng đội của Kerrigan ở tuyển Mỹ – Tonya Harding – có dính líu tới vụ hành hung này. Sau một cuộc điều tra kéo dài, Tonya Harding không bị kết tội chủ mưu, nhưng bị tuyên án ngăn trở cuộc điều tra và phải vĩnh viễn từ giã bộ môn trượt băng nghệ thuật.

Một trong những yếu tố không nhỏ dẫn tới án phạt là áp lực từ phía truyền thông và dư luận. Trên mặt báo và các phương tiện truyền hình, sự tương phản giữa Nancy Kerrigan và Tonya Harding được thể hiện rõ mồn một. Nancy như chim thiên nga trắng, là “người tình” của nước Mỹ và đại diện cho những nét tinh túy, quý tộc, trong sáng mà bộ môn trượt băng nghệ thuật mang tới. Trong khi đó, Tonya như một cái gai trong mắt tất cả, có tài năng nhưng cái tôi quá lớn. Vụ việc với Nancy Kerrigan đẩy Tonya Harding xuống bùn đen trong cơn giận dữ của đám đông.

Biên kịch Rodgers phỏng vấn trực tiếp nhiều người liên quan tới câu chuyện – trong đó có chính Tonya Harding – và nhận được nhiều dữ kiện khác nhau. Chính từ đó, kịch bản I, Tonya được ra đời để đem lại những góc nhìn mới cho dư luận. Rodgers bộc bạch: “Tôi muốn đưa quan điểm của tất cả mọi người lên phim và để khán giả tự định đoạt sự thật”.

Đạo diễn Craig Gillespie đã làm rất tốt việc chuyển thể kịch bản của Steven Rodgers, kể một cách lôi cuốn câu chuyện mà ai cũng rõ kết cục. I, Tonya được triển khai theo tuyến tính, đan xen nhiều đoạn phim giả tài liệu, trong đó các nhân vật đưa ra góc nhìn cá nhân và bình luận mỉa mai về những gì đã diễn ra, đôi khi trực tiếp trò chuyện với khán giả. Lối thể hiện này đem lại cái nhìn đa chiều về cuộc đời của nhân vật chính và scandal.

Tonya Harding (Margot Robbie thủ vai) nổi tiếng nhờ hai thứ: vụ hành hung Nancy Kerrigan và việc là nữ vận động viên trượt băng Mỹ đầu tiên thực hiện thành công cú nhảy 3A (tripple axel) trong một cuộc thi chính thức. Cô là người phụ nữ thứ hai trong lịch sử làm được điều này và sau cô, mới chỉ có sáu người khác lặp lại được cú nhảy. Động tác khó tới không tưởng ấy là thành quả của hàng chục ngàn giờ khổ luyện từ tấm bé của Tonya.

Cô sớm bước lên sân khấu trượt băng từ khi chưa biết đọc và được tôi luyện để trở thành một nhà vô địch dưới sự giám sát hà khắc của người mẹ LaVona Golden (Allison Janney đóng). Bà LaVona sẵn sàng dành những đồng tiền ít ỏi từ công việc của mình để cho con gái học trượt băng, nhưng đổi lại kiểm soát cô với sự khắc nghiệt đến rợn người. Bà sẵn sàng chửi mắng, đe dọa Tonya với những lời lẽ nặng nề nhất trước chốn đông người. Ngay đến người chồng cũng không chịu nổi bà, Tonya phải sống chung với người mẹ “băng giá” trong phần lớn thời thơ ấu.

Một cảnh nhiều cảm xúc của Margot Robbie trong phim.

Chính việc lớn lên trong sự nghiêm khắc đến ngột ngạt đã góp phần hình thành một Tonya cá tính, ngổ ngáo sau này. Ngay cả cuộc hôn nhân của cô cũng thiếu thốn tình yêu, khi người chồng Jeff Gillooly (Sebastian Stan đóng) là một gã vũ phu sẵn sàng thượng cẳng chân hạ cẳng tay với Tonya bất cứ lúc nào. Qua tác phẩm, khán giả biết thêm nhiều tình tiết chưa được hé lộ về Tonya Harding. Dư luận từng sớm kết tội cô, coi cô là “cừu đen” trong làng trượt băng nghệ thuật mà không biết tới sự tàn nhẫn cô phải trải qua từ chính những người tưởng như thân thiết nhất: mẹ ruột ném dao vào tay còn chồng đánh đập, nổ súng đe dọa…

Không có tình yêu và sự thừa nhận từ gia đình, Tonya phải tìm kiếm những thứ đó trên sàn trượt băng. Nhưng ngay cả trên sân khấu mà cô tin mình là người xuất sắc, Tonya cũng vấp phải sự ghẻ lạnh từ ban giám khảo. Họ không tin rằng một cô gái quê mùa – với thái độ câng câng và diện trang phục tự may thay vì những bộ đồ trị giá nghìn đô – xứng đáng trở thành nhà vô địch trong một bộ môn tôn vinh cái đẹp như trượt băng nghệ thuật.

Margot Robbie (trái) và Tonya Harding. Mặc dù diễn xuất được đánh giá cao, cửa giành Oscar của Margot Robbie thấp do phải đương đầu với những đối thủ nặng ký như Sally Hawkins hay Frances McDormand.

Với vai diễn Tonya, Margot Robbie nhận đề cử Oscar đầu tiên trong sự nghiệp. Đây là bước đột phá với diễn viên trước nay bị đóng khung vào dạng vai gợi cảm, như trong The Wolf of Wall Street hay Suicide Squad. Để thủ vai Tonya Harding, Robbie cho biết đã phải khổ luyện trên sàn trượt băng, thậm chí tìm tới chuyên gia để xin lời khuyên.

Trên Refinery29, cô tâm sự: “Tôi xem mọi cuốn băng tư liệu về Tonya phải cả ngàn lần, nghe giọng cô ấy ngày ngày và biết rõ sẽ thể hiện Tonya như thế nào từ trước khi gặp cô ấy. Ban đầu, tôi rất sợ mình không đủ tốt và sẽ chấn thương, phá hỏng lịch làm việc của đoàn làm phim. Thế rồi sau mỗi lần vấp ngã, tôi nhận ra xương mình vẫn còn nguyên, rằng mình đã khá dần và tự tin lên nhiều”. Robbie lột tả xuất sắc nhân vật Tonya, từ thái độ nhẫn nại chịu đựng những người xung quanh, sự phẫn nộ với các giám khảo đầy định kiến cho tới sụp đổ khi đánh mất tất cả. Hàng loạt cây bút khen ngợi và cho rằng Margot Robbie đã khẳng định được thực lực với vai diễn này.

Ngoài vai trò diễn viên chính, Margot Robbie còn tham gia I, Tonya với tư cách nhà sản xuất. Công ty LuckyChap Entertainment đồng sản xuất dự án này chính là hãng phim do chính Margot Robbie sáng lập vào năm 2014. Cô chia sẻ trong bài phỏng vấn với tờ Deadline: “LuckyChap là một công ty còn non trẻ và chưa đủ lớn để tự sản xuất phim nào. Vậy nên, khi đọc kịch bản và thấy tiềm năng của nó, tôi đã gặp tác giả kịch bản Steven Rogers và nhà sản xuất Bryan Unkeless để đề nghị cho tôi thủ vai Tonya và tham gia đồng sản xuất bộ phim”.

Allison Janney trong vai mẹ Tonya.

Allison Janney được đề cử Oscar ở các hạng mục nữ phụ. Allison Janney là một người bạn của biên kịch Rodgers và ông đặt điều kiện với nhà sản xuất phải để bà đóng vai mẹ của Tonya Harding. Nữ diễn viên 58 tuổi này không phụ lòng Rodgers khi lột tả hình ảnh người mẹ khắc nghiệt tới tàn nhẫn, góp phần biến Tonya Harding thành con nhím phải xù lông trước cả thế giới. Nhân vật LaVona có gương mặt trơ trơ, kể cả khi con gái cố gắng đón nhận tình yêu thương hay thể hiện sự vượt trội trên sân băng. Cả khi chứng kiến sự trượt dốc của Tonya, bà vẫn lạnh lùng cho rằng những lời quát tháo của mình đã khiến cô vươn lên đỉnh cao mà đáng lẽ cô có thể trụ lại lâu hơn. Allison Janney được dự đoán giành Oscar với vai diễn này.

Thịnh Joey