Một trong bảy nguyên tắc được Tổng thống Mỹ nêu ra ở cuốn “Đã đến lúc phải cứng rắn” là “chỉ bước vào cuộc chiến khi chắc thắng”.
Cuốn Đã đến lúc phải cứng rắn để khôi phục sự vĩ đại của nước Mỹ (tên tiếng Anh: Time to Get Tough: Making America #1 Again) được nhà xuất bản Regnery phát hành lần đầu ở Mỹ tháng 12/2011. Sách do chính tỷ phú Donald Trump viết, liệt kê những vấn đề mà ông cho rằng nước Mỹ cần phải thay đổi. Ấn bản được New York Times xếp vào danh sách best-seller.
Bản tiếng Việt do Hoàng Đăng Sơn và Trần Thảo Lam dịch được Nhà xuất bản Thế giới và Alphabooks xuất bản tháng 6/2016 – thời điểm ông Trump vẫn chưa trở thành Tổng thống Mỹ.
 |
Qua cuốn sách, ông Donald Trump tin rằng bất cứ học thuyết chính sách ngoại giao đáng tin cậy nào của nước Mỹ cũng cần được định nghĩa bởi bảy nguyên tắc cốt lõi sau: 1) Lợi ích của nước Mỹ là trên hết. Luôn luôn là như vậy. Không có gì phải biện bạch ở đây, 2) Chuẩn bị sẵn sàng tối đa về hỏa lực và sức mạnh quân sự, 3) Chỉ bước vào cuộc chiến khi chắc thắng, 4) Trung thành với bằng hữu, và hoài nghi với kẻ thù, 5) Luôn giữ lưỡi kiếm công nghệ sắc bén, 6) Nhìn thấy điều ẩn giấu. Chuẩn bị sẵn sàng đối mặt với các mối đe dọa trước khi chúng trở thành hiện thực, 7) Tôn trọng và hỗ trợ những chiến binh hiện tại và trước đây của nước Mỹ.
Trong sách, ông Trump phê phán Tổng thống Obama đã đánh giá thấp tất cả các nguyên tắc trên.
Trước sự tăng cường tiềm lực quân sự của Trung Quốc, Donald Trump cho rằng: “Câu trả lời của tôi: Ta phải tỉnh lại và nhận ra rằng bản thân tiền là một thứ vũ khí”, và tiền đó cần được đầu tư vào các trang thiết bị quân sự hiện đại của nước Mỹ. “Chúng ta cần một vị tổng thống để làm việc đó”, ông viết, nhằm nhắc đến vai trò của mình, sau khi đã chỉ trích tổng thống Obama.
Về quan hệ với Nga, Trump phê phán “chính sách ngoại giao chiều lòng người của Obama đã làm lợi cực kỳ nhiều cho nước Nga”. Còn với Iran, Trump viết: “Obama từ chối gọi thỏa thuận hạt nhân với Iran của mình là một thỏa ước. Điều đó có nghĩa là không có chính quyền tương lai nào phải tuân theo thỏa thuận này. Nếu tôi làm tổng thống, tôi sẽ không chịu sự ràng buộc bởi thỏa thuận này”.
Ông Donald Trump cũng chỉ trích gay gắt ông Barack Obama – Tổng thống Mỹ thời điểm đó – về hàng loạt vấn đề, từ khủng hoảng kinh tế chính sách chăm sóc sức khỏe yếu kém, tỷ lệ thất nghiệp gia tăng, nước Mỹ mất tư thế “anh cả”, đến việc nhập cư Mexico tràn qua biên giới…
“Obama là thảm họa của đất nước này. Ông ta đã phá tung nền kinh tế, mở cửa biên giới cho những tên tội phạm bạo lực bước vào, thòng lên vai con cháu chúng ta gánh nặng nợ nần và đi khắp thế giới xin lỗi…”, ông Trump viết.
Ngay sau khi nhậm chức Tổng thống, ông Trump đã cho tiến hành ngay những thay đổi để điều chỉnh những chính sách của tổng thống tiền nhiệm mà ông phê phán, từ xây tường biên giới với Mexico, siết chặt việc nhập cư, thay đổi chính sách chăm sóc sức khỏe…
Trong khi đó, trong cuốn Nước Mỹ nhìn từ bên trong – Làm thế nào để nước Mỹ què quặt hùng mạnh trở lại (Crippled America:How to Make America Great Again), một best-seller khác của New York Times, Donald Trump cũng không tiếc lời phê phán những khiếm khuyết trong các chính sách kinh tế, xã hội, chính trị, ngoại giao của nước Mỹ. Sách xuất bản lần đầu năm 2015 tại Mỹ và ra mắt độc giả Việt Nam tháng 4/2016, với bản dịch của Đỗ Trí Vương.
Cuốn sách này được soạn như cương lĩnh tranh cử tổng thống của Donald J. Trump. Về chính sách đối ngoại, ông xác định nó phải gắn bó chặt chẽ với tiềm lực quân sự: “Chúng ta không thể theo đuổi những mục tiêu đối ngoại và quân sự tiên tiến với một ngân sách quân sự lạc hậu. Cách tốt nhất để không phải dùng đến sức mạnh quân sự của bạn là đảm bảo rằng sức mạnh đó được nhìn thấy”.
Về quốc phòng, ông cam kết: “Xây dựng một quân đội thật sự hùng mạnh hơn, một quân đội được chuẩn bị và trang bị nhằm đương đầu với tất cả và bất cứ kẻ thù nào của chúng ta. Khi chúng ta vạch một đường ranh giới, nó cần phải có ý nghĩa trước mọi đối tượng, đặc biệt là kẻ thù của chúng ta”.
“Chi tiền vào quân đội là việc kinh doanh thông minh”, ông kết luận.
Trước khi trở thành Tổng thống Mỹ, Donald Trump đã là tác giả sách nổi tiếng, với một số đầu sách best-seller, như Nghệ thuật thương lượng (The Art of the Deal), Sống sót ở vị trí dẫn đầu (Surviving at the Top)…
Theo kê khai của ông Trump, quyển Đã đến lúc phải cứng rắn giúp ông thu về khoảng từ 100.000 USD đến một triệu USD vào năm 2015. Còn quyển Nước Mỹ nhìn từ bên trong đem về cho ông khoảng từ một đến năm triệu USD.
Tất nhiên, sau khi trở thành tổng thống cường quốc hàng đầu thế giới, các chính sách đối nội, đối ngoại của ông Trump được điều chỉnh tùy thuộc vào tình hình thực tế. Dù vậy, hai cuốn sách nói trên có thể giúp người đọc nắm được những nét chính về chính sách đối ngoại của Donald Trump trong quá trình ông chạy đua vào vị trí người đứng đầu Nhà trắng.
Lê Tiên Long
