Thủ phạm thực sự sau đại dịch Cái chết đen ở châu Âu

Căn bệnh dịch hạch đã tàn phá nhiều thành phố của châu Âu. Ảnh: Phys.org.

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Oslo, Na Uy và Đại học Ferrara, Italy thực hiện mô phỏng máy tính cho thấy đợt bùng phát căn bệnh dịch hạch đầu tiên ở châu Âu có thể không phải do chuột gây ra mà là do chấy rận và bọ chét sống ký sinh trên cơ thể người, theo Independent. Kết quả nghiên cứu được công bố trên Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Mỹ (PNAS) tháng 12/2017.

Suốt nhiều thế kỷ qua, những con bọ chét sống trên cơ thể chuột đen (rattus rattus) được cho là tác nhân làm lây truyền vi khuẩn Yersinia pestis gây bệnh dịch hạch trong đại dịch Cái chết Đen, khiến 25 triệu người trên khắp châu Âu thiệt mạng vào giữa thế kỷ 14. Tổng cộng căn bệnh này đã giết chết khoảng 75 đến 200 triệu người.

Bằng cách sử dụng số liệu tử vong của 9 đợt bùng phát dịch hạch ở châu Âu từ thế kỷ 14 đến thế kỷ 19, các nhà nghiên cứu đã mô phỏng cách thức căn bệnh dịch hạch lây truyền qua những con đường khác nhau.

Bảy trong số chín mô hình chỉ ra rằng, bọ chét và chấy rận sống trên cơ thể người là nguyên nhân nhiều khả năng xảy ra nhất làm lây lan bệnh dịch hạch, so với sự truyền bệnh của bọ chét sống trên cơ thể chuột khi chúng cắn người, hoặc lan truyền qua không khí.

“Chúng tôi có đầy đủ dữ liệu về các ca tử vong trong những đợt bùng phát dịch tại chín thành phố ở châu Âu. Vì vậy, chúng tôi có thể xây dựng mô phỏng máy tính để tìm hiểu nguyên nhân làm lan truyền bệnh dịch hạch”, Nils Stenseth, thành viên của nhóm nghiên cứu tại Đại học Oslo, cho biết.

Bệnh dịch hạch thể hạch (Bubonic plague) ban đầu thường gây ra các triệu chứng giống như cúm, khiến hạch bạch huyết sưng lên, gây đau đớn ở nách, háng và cổ. Người mắc bệnh dịch hạch cần phải điều trị nhanh chóng bằng thuốc kháng sinh.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), giai đoạn từ năm 2010 đến năm 2015 đã có 3.248 người mắc bệnh dịch hạch trên toàn thế giới, trong đó có 584 trường hợp tử vong.

Thu Thủy

vnexpress