Cậu bé thông thạo ba ngôn ngữ lập trình ở lứa tuổi tiểu học từng khiến bố mẹ lo lắng mắc chứng tự kỷ do khó kiểm soát hành vi.
Seth Yee (9 tuổi, gốc Singapore) vốn là đứa trẻ đặc biệt. Khi được một tuổi rưỡi, em đã có thể phân biệt hình lục giác và bát giác, nói rõ mỗi hình có bao nhiêu cạnh. Em tò mò và ham học hỏi hơn đa số bạn bè đồng trang lứa. Tuy nhiên, giáo viên mầm non của Seth luôn phàn nàn với bố mẹ em về sự cáu kỉnh, thiếu kiểm soát của con trai trong lớp học.
“Họ nói rằng thằng bé nắm rõ từ trước những gì họ đang dạy và trong giờ học nó chỉ mải quấy phá những đứa trẻ khác. Việc ngồi im và nghe cô nói đối với nó giống như bị cầm tù vậy”, bố em, Ray Yee kể về con trên Channel News Asia.
Thời điểm đó, vợ chồng anh chưa nhận thức được Seth là đứa trẻ có năng khiếu. Giống như nhiều đứa trẻ khác thuộc nhóm đặc biệt này, Seth phải tự đấu tranh với các vấn đề về hành vi, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển về mặt cảm xúc và xã hội.
“Chiếc thang Seth muốn đi lúc đó lại vô tình bị hỏng, do đó nó cực kỳ giận dữ và nằm vật luôn ra sàn. Chúng tôi cảm thấy khủng hoảng khi những cơn cáu kỉnh của nó xảy ra khá thường xuyên”, bà mẹ nói.Daphlyn Gao, mẹ Seth nhớ lại, con trai thường nổi cơn thịnh nộ khi mọi việc không diễn ra suôn sẻ theo ý mình. Năm 4 tuổi, Seth có nỗi ám ảnh kỳ lạ với thang máy. Cậu bé có thể nhớ chính xác chi tiết trong nhiều thang máy khác nhau, chẳng hạn số lượng nút bấm. Một lần nọ, em khăng khăng đòi sử dụng đúng một chiếc thang cụ thể.
Khi được bố mẹ đưa đến các trung tâm mua sắm và cho đi ôtô đồ chơi, Seth sẽ xem xét cơ chế hoạt động của chiếc xe để tìm hiểu tại sao nó có thể di chuyển.
Lo sợ con trai mắc chứng tự kỷ hoặc Asperger (rối loạn phát triển), Gao dẫn con đến gặp nhà tâm lý học để kiểm tra. Kết quả dựa trên thang đo trí thông minh Stanford-Binet khiến vợ chồng cô vừa mừng vừa lo – Seth được chứng nhận là trẻ tài năng với IQ 134, nằm trong top 1% trẻ em.
Từ bỏ sự ổn định vì môi trường tốt nhất cho con
Mới lên 5, cậu bé nghiên cứu các chủ đề khoa học dành cho học sinh lớp 6. Điều này có nghĩa năng lực học tập của em đi trước bạn bè tận bảy năm. Trong khi những đứa trẻ khác cố gắng để theo kịp bài vở ở trường, bố mẹ Seth nhận ra chương trình học hiện tại không theo kịp nhu cầu của con trai.
Vợ chồng Gao quyết định thử phương pháp giáo dục tại nhà, hy vọng đáp ứng khả năng tiếp thu kiến thức thần tốc. Đó là nhiệm vụ không hề dễ dàng, bởi Gao thừa nhận cô phải liên tục tìm kiếm trên Internet xem còn gì có thể dạy cho con.
Bỏ lại đằng sau sự nghiệp, người thân và sự ổn định suốt bao năm gây dựng ở Singapore, họ bắt đầu cuộc sống mới ở vùng ngoại ô yên tĩnh Endeavour Hills với dân số khoảng 25.000, cách thành phố 30 phút lái xe.Không tìm được môi trường thích hợp cho con ở quê nhà, năm 2015, gia đình bốn người của họ, bao gồm Zane – con trai út, đã chuyển hẳn sang Australia. Vợ chồng Gao bị thu hút bởi chương trình giảng dạy được cung cấp bởi một trường tiểu học ở Melbourne.
Seth ghi danh vào trường tiểu học Wooranna Park, nơi học sinh được trao quyền tự chủ để chọn học bất cứ thứ gì mình muốn.
Giáo viên tin học Kieren Nolan lập tức ấn tượng về cậu học sinh đến từ Singapore bởi sự thông minh vượt tuổi. “Tôi thực sự nghĩ khả năng tư duy của Seth ngang với sinh viên đại học”, Nolan nói. Hiện ông dạy Seth về lập trình và công nghệ blockchain.
Tuy vậy, đồng nghiệp của anh, Lizzie Maroni lưu ý rằng Seth cần cải thiện nhận thức xã hội. Ban đầu, em rất khó hòa nhập vào một nhóm và chưa biết cách xây dựng các mối quan hệ.
Nhờ sự hỗ trợ nhiệt tình của thầy cô, ngôi trường mới khiến Seth cảm thấy được quan tâm và dần kết thân với nhiều bạn học. Seth thích thú khi học thêm nhiều điều thú vị từ thầy Nolan, giáo viên yêu thích của em.
“Em thích trường tiểu học Wooranna Park hơn các trường ở Singapore vì giáo viên ít nghiêm khắc hơn và em có thể tự chọn thứ gì muốn học”, Seth nói.
Thần đồng nhí thông thạo ba ngôn ngữ lập trình
Khi Seth lên 6, cậu bé bắt đầu chơi trò Kerbal Space Programme, video game mô phỏng chuyến bay trong không gian, và dần hình dung về động cơ vật lý.
Bố em vốn là kỹ sư phần mềm, nhưng cảm thấy khó khăn khi cùng con trai chơi trò này. Với yêu cầu thiết lập cấu hình cho con tàu vũ trụ phức tạp, Seth cuối cùng đã hoàn thành xuất sắc, khiến bố tròn mắt ngạc nhiên.
Phát hiện thế mạnh của Seth, Ray cho cậu bé học về robot và lập trình đơn giản, sử dụng ngôn ngữ Scratch. Anh choáng váng khi thấy con tạo ra các chương trình mà một số thanh thiếu niên 17 tuổi mới bắt đầu làm quen.
Năm 8 tuổi, Seth thành thạo ba ngôn ngữ lập trình – Arduino, JavaScript và Python, chủ yếu nhờ tự học qua video trực tuyến. “Em rất hào hứng mỗi khi lập trình AI (trí tuệ nhân tạo), bởi vì em có thể tham gia các cuộc trò chuyện ảo sau đó”, thần đồng cho hay.
Tại trường tiểu học, Seth thậm chí còn đảm nhận vai trò giáo viên, đứng lớp 2-3 lần một tuần. Niềm vui khi đi dạy khiến em tự tin hơn trước. “Seth đã có khả năng thuyết trình trước một nhóm người, điều em không thể làm vài năm trước”, thầy Nolan nhận xét.
Seth luôn say mê với máy tính lượng tử (siêu máy tính có khả năng thực hiện các phép toán liên quan đến lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, mô hình khí hậu và hàng không vũ trụ mà các máy tính hiện tại không thể làm được). Do đó, cậu bé vô cùng phấn khích.Năm 2018, chương trình truyền hình của Singapore, On The Red Dot, đã dành tặng Seth một bất ngờ. Những người thực hiện đưa em đến Đại học New South Wales (UNSW) ở Sydney để xem một máy tính lượng tử mới được phát triển bởi các nhà nghiên cứu.
Tiến sĩ Andrea Morello, giáo sư kỹ thuật lượng tử tại UNSW, đã giải thích cho cậu bé, khi đó mới 8 tuổi, về nghiên cứu của mình. Lời khuyên của ông dành cho Seth nếu em muốn trở thành nhà khoa học chuyên nghiệp là “hãy kiên trì”.
“Điều quan trọng nhất đối với đứa trẻ thông minh và hiếu kỳ như thế là đến một lúc nào đó, hãy chọn một thứ mình đam mê và theo đuổi đến cùng. Cậu bé phải quyết định thứ đó và trở thành người giỏi nhất trong lĩnh vực mình nghiên cứu”, ông nói.
Đối với Gao, quyết định rời quê hương đầy táo bạo đã được đền đáp. “Tôi cảm thấy sự hy sinh của mình là xứng đáng khi nhìn rõ sự thay đổi ở Seth. Thằng bé đã học được cách chăm sóc những người xung quanh”, cô nói.
Mẹ thần đồng hy vọng với những cuốn sách Seth đã đọc và tất cả kiến thức thu nạp trong đầu, em sẽ có khả năng tạo ra thứ gì đó giúp ích cho nhân loại trong tương lai.
