Nhà đầu tư chỉ cần 7-10 giây để quyết định về một Startup

Sự kiện “Toàn cảnh bức tranh huy động vốn” trong khuôn khổ chương trình bình chọn Startup Việt 2018 do VnExpress tổ chức vừa diễn ra tại TP HCM vào tối 10/9, thu hút gần 200 khách mời là nhà đầu tư và các nhà khởi nghiệp trẻ.

Mở đầu chương trình, ông Phạm Duy Hiếu – Tổng giám đốc Quỹ Khởi nghiệp Doanh nghiệp Khoa học Công nghệ Việt Nam (Startup Vietnam Foundation), nhìn nhận startup thường gặp khó trong quá trình tìm nhà đầu tư, gọi vốn, khả năng thương thảo, định hình các giai đoạn phát triển… Tuy nhiên ông Hiếu khuyên startup đừng quá e ngại vì nhà đầu tư có mặt ở khắp mọi nơi, chủ động tìm kiếm những dự án khả thi bằng cách tham gia hàng loạt hội thảo, các vườn ươm hoặc cuộc thi cho khởi nghiệp. Đơn cử trong vòng một năm qua, Startup Vietnam Foundation đã đón tiếp hơn 10 nhà đầu tư đặt vấn đề tìm kiếm những startup tiềm năng.

ông Phạm Duy Hiếu – Tổng giám đốc Quỹ Khởi nghiệp Doanh nghiệp Khoa học Công nghệ Việt Nam (Startup Vietnam Foundation) khuyên các bạn trẻ cần chủ động tìm kiếm cơ hội và thể hiện tốt trước các nhà đầu tư. Ảnh: Hữu Khoa.

Để tiếp cận nguồn vốn này, các startup cần chủ động chứng minh với nhà đầu tư nhìn về khát vọng làm giàu, tinh thần học hỏi, nhất là từ những thất bại của chính mình. Theo ông Hiếu, một doanh nghiệp khởi nghiệp cần phải liên tục đi lên và tốc độ mở rộng phụ thuộc vào số bài học rút ra trong quá trình phát triển. Do đó, khi làm việc với các startup, nhà đầu tư thường xuyên yêu cầu phải trình bày những bài học kinh nghiệm có được sau mỗi tháng và cách ứng dụng nó vào giai đoạn phát triển tiếp theo.

“Khi đã tích lũy nhiều bài học kinh nghiệm, khi gặp một nhà đầu tư, bạn có thể cho họ nhìn thấy rõ sự tiến triển của doanh nghiệp qua những bài học, mở rộng cơ hội tiếp cận nguồn vốn”, ông Hiếu chia sẻ.

Một điều quan trọng khác là cần xây dựng sẵn lộ trình và chiến lược gọi vốn, đừng đợi đến lúc hết tiền mới nghĩ đến việc huy động. Các nhà đầu tư không dễ đón nhận rủi ro rót tiền vào những dự án không xây dựng kế hoạch bài bản, chi tiết. Hơn nữa, gọi vốn trong lúc còn đang “rủng rỉnh”, các startup có nhiều cơ hội để đàm phán quyền lợi và lựa chọn nhà đầu tư, thay vì ở trong tâm thế đi “cầu cứu”.

“Khi có cơ hội tiếp cận với nhà đầu tư, mỗi startup chỉ có 7-10 giây đầu tiên để tạo ấn tượng và quyết định người này có muốn nghe tiếp câu chuyện khởi nghiệp của mình hay không. Cách thu hút sự chú ý tốt nhất là nói về quy mô, tiềm năng của thị trường và cách thức mà mô hình kinh doanh của bạn có thể tận dụng tiềm năng đó”, ông Hiếu nhấn mạnh.

Một lưu ý khác là người sáng lập cần phải hiểu rõ về “mạch máu” tài chính của startup, luân chuyển dòng tiền, chi phí, thuế… Đây là những vấn đề các bạn trẻ thường không chú trọng trong quá trình mới khởi nghiệp, nhưng có thể gây ra những rủi ro pháp lý cho nhà đầu tư và trở thành rào cản tiếp cận vốn.

Bà Phạm Lan Khanh – Tổng giám đốc FreelancerViet chia sẻ về cách thức thu hút nhà đầu tư với các startup. Ảnh: Hữu Khoa.

Là đơn vị đã tiếp cận hơn 100 nhà đầu tư trước khi gọi vốn thành công, bà Phạm Lan Khanh – Tổng giám đốc FreelancerViet cho rằng, bên cạnh tiềm năng sinh lợi, các nhà đầu tư còn bị thuyết phục bởi đam mê và nhiệt huyết của người sáng lập. Các startup phải luôn trong tâm thế sẵn sàng để đón nhận và thuyết phục các nhà đầu tư. Họ sẽ dễ quyết định xuống tiền hơn, nếu ngay lần gặp đầu tiên bạn trẻ cho thấy sự chuẩn bị kỹ về bài thuyết trình, cơ sở định giá và kế hoạch kinh doanh.

Trong trường hợp gọi vốn không thành công, các startup vẫn nên tiếp tục giữ mối quan hệ với nhà đầu tư đó. Bà Khanh cho rằng, việc hai bên chưa hợp tác với nhau trong giai đoạn đầu có thể vì những lý do như thị trường còn quá nhỏ, ý tưởng khởi nghiệp chưa hoàn chỉnh hoặc startup chưa đáp ứng đầy đủ các kỳ vọng của nhà đầu tư. Nhưng có thể chính nhà đầu tư đó sẽ hứng thú với doanh nghiệp khi đã phát triển đủ lớn. Việc cập nhật thường xuyên những bước tiến cho nhà đầu tư có thể mang đến những cơ hội tiếp cận vốn tiềm năng.

Một kinh nghiệm khác từ FreelancerViet là các startup nên chân thành khi huy động vốn. Điều này thể hiện qua việc đưa ra các số liệu thật, tuyệt đối không dùng các chỉ số “ảo”. Một khi nhà đầu tư đã bóc tách, phân tích tìm được những điều bất hợp lý thì startup sẽ đánh mất cơ hội và uy tín. Trong trường hợp chưa gọi được vốn, các startup nên tập trung phát triển thật nhanh để nằm trong nhóm dẫn đầu trên thị trường đang khai phá. Khi đó, khả năng doanh nghiệp được nhìn thấy và thu hút nguồn vốn là rất cao.

Trường hợp mới chỉ có ý tưởng, chưa thể huy động qua các kênh gọi vốn, ông Phạm Văn Tam – Chủ tịch HĐQT Tập đoàn công nghệ Asanzo, cho rằng startup vẫn có thể vận dụng những thế mạnh của mình để khởi nghiệp. Bản thân ông cũng không gọi được số vốn lớn trong giai đoạn đầu. Thay vào đó, ông dùng ý tưởng – kế hoạch kinh doanh để thuyết phục các nhà cung cấp, bạn hàng của mình hỗ trợ.

Sự kiện “Toàn cảnh bức tranh huy động vốn” có sự tham gia của các diễn giả nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực đầu tư hoặc gọi vốn cho doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nhân thành công. Ảnh: Hữu Khoa.

Ở góc nhìn của nhà đầu tư, ông Nguyễn Việt Đức – Tổng giám đốc Innovation Capital Management, nhận định quyết định rót vốn của nhà đầu tư tùy thuộc vào từng giai đoạn phát triển của một startup. Trong giai đoạn đầu tiên là nghiên cứu và phát triển sản phẩm, doanh nghiệp có thể thu hút vốn nếu cho nhà đầu tư thấy sự đột phá trong mô hình kinh doanh hướng đến giải quyết một vấn đề cụ thể của thị trường và đăng ký sở hữu trí tuệ. Việc đầu tư bao nhiêu tiền ở giai đoạn này phụ thuộc vào mức định giá quyền sở hữu trí tuệ đó.

Khi sang giai đoạn thành lập và tìm kiếm khách hàng, nhà đầu tư sẽ định giá doanh nghiệp dựa vào quy mô thị trường, cách tổ chức đội nhóm và nguồn lực để thực thi ý tưởng. Các ở giai đoạn sau, hiệu quả hoạt động của startup sẽ được đo lường như một doanh nghiệp trưởng thành, qua các chỉ số kinh doanh cụ thể.

“Mọi nhà đầu tư đều quan tâm đến hai vấn đề chính là độ lớn thị trường mà startup tìm ra và lợi thế cạnh tranh của đội nhóm khởi nghiệp cũng như mô hình kinh doanh trong việc khai thác thị trường đó”, ông Đức phân tích.

Một yếu tố khác mà nhà đầu tư quan tâm, theo ông Phan Đình Tuấn Anh – CEO Angels4us, là người đứng sau startup đó là ai. Họ sẽ cân nhắc rất kỹ người sáng lập thuộc mẫu người nào, lý do khởi nghiệp, tư duy giải quyết khủng hoảng cũng như cách họ và các cộng sự quản lý và thiết kế cuộc sống riêng của mình.

“Bạn làm việc 20/24 giờ mỗi ngày, đối với tôi là tín hiệu đèn đỏ chứ không phải đáng mừng. Hoặc bạn hút mỗi ngày một gói thuốc, thì tiền đổ vào chỉ để chữa bệnh”, ông Tuấn Anh lý giải.

Ngoài ra, theo các chuyên gia, yếu tố then chốt để quyết định khả năng gọi vốn thành công là phải tìm đúng nhà đầu tư. Một quỹ đầu tư chuyên về nông nghiệp sẽ không dễ xuống tiền cho startup công nghệ, và ngược lại. Do đó, bên cạnh việc hiểu chính mình, các startup cũng cần có sự nghiên cứu kỹ về “khẩu vị” của nhà đầu tư.

Ánh Thúy

Theo VNExpress