Các khu vực đại dương có nồng độ oxy thấp hoặc không có oxy trên Trái Đất đang tăng lên cả về quy mô lẫn số lượng.
 |
|
Một ngư dân đứng ngập chân giữa tấm thảm cá mòi chết do hiện tượng tảo nở hoa ở bãi biển Tumeco, Chile. Ảnh: AP. |
Các nhà khoa học tại Mạng lưới Đại dương Oxy Toàn cầu, hay nhóm GO2NE, phát hiện diện tích đại dương không có oxy tăng lên gấp 4 lần trong nửa thế kỷ qua. Kể từ năm 1950, những địa điểm có nồng độ oxy thấp ở cửa sông, vịnh và các vùng nước ven biển khác đã tăng lên gấp khoảng 10 lần. Kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science hôm 5/1.
“Sự suy giảm oxy trong đại dương nằm trong số những tác động nghiêm trọng nhất của con người đối với môi trường sống trên Trái Đất”, Denise Breitburg, nhà sinh thái học biển thuộc Trung tâm Nghiên cứu Môi trường Smithsonian, Mỹ, cho biết.
Phần lớn hệ sinh thái biển phụ thuộc vào nồng độ oxy có trong nước. Khi hàm lượng oxy tiếp tục giảm xuống, các hệ sinh thái và chuỗi thức ăn sẽ bị ảnh hưởng theo nhiều cách khác nhau, làm giảm đa dạng sinh học.
“Khoảng một nửa lượng oxy trên Trái Đất đến từ đại dương. Tuy nhiên, sự kết hợp của việc nạp thêm các chất dinh dưỡng và biến đổi khí hậu đang làm tăng số lượng cũng như quy mô của các ‘vùng chết’ ở đại dương và vùng nước ven biển, nơi nồng độ oxy quá thấp để sinh vật biển có thể tồn tại”, Vladimir Ryabinin, thư ký điều hành Ủy ban Hải dương học Quốc tế, cho biết.
Những vùng biển chết ở vịnh Mexico, Ngũ Đại Hồ (Bắc Mỹ) và Vịnh Chesapeake đang không ngừng mở rộng, giết chết một số lượng lớn sinh vật biển. Ngoài ra, những vùng nước có nồng độ oxy ở mức thấp đang xuất hiện ngày càng phổ biến hơn. Sự thiếu hụt oxy có thể làm giảm tỷ lệ tăng trưởng, sản lượng cũng như khả năng phục hồi của các quần thể cá cũng như nhiều sinh vật biển khác.
Hiện tượng nóng lên toàn cầu là nguyên nhân chính làm giảm lượng oxy trong đại dương. Khi nhiệt độ phần bề mặt của nước biển tăng lên, đại dương sẽ hấp thụ oxy ít hơn từ không khí. Ngoài ra, sự gia tăng lượng phân bón qua các dòng chảy đổ vào đại dương cũng góp phần khiến nồng độ oxy trong đại dương ngày càng giảm do hiện tượng tảo nở hoa.
Theo các nhà khoa học, giải pháp duy nhất để ngăn chặn hiện tượng này là giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu và ô nhiễm dòng chảy đổ vào đại dương. Các nhà hoạch định chính sách cần xây dựng nhiều chiến lược tốt hơn nữa để hạn chế lượng phân bón dư thừa đổ xuống lưu vực sông. Chính phủ của các quốc gia cũng cần phải có những hành động để giảm đáng kể lượng phát thải khí nhà kính.
Thu Thủy
