Một thiên thể có hình dáng thuôn dài chưa từng thấy du hành từ hệ sao khác vào hệ Mặt Trời, thu hút sự chú ý của giới thiên văn.
Thiên thạch tên ‘Oumuamua, có nghĩa “sứ giả đầu tiên đến từ nơi xa” trong tiếng Hawaii là vật thể cấu tạo từ băng và đá đầu tiên đến từ một hệ sao khác, mang đến cho các nhà thiên văn học cơ hội để tìm hiểu tàn dư từ quá trình hình thành của một ngoại hành tinh, National Geographic đưa tin.
“Vật thể này vô cùng thú vị. Đối với cộng đồng nghiên cứu tiểu hành tinh, phát hiện có ý nghĩa không kém công bố sóng hấp dẫn”, Joseph Masierosaid, nhà thiên văn học làm việc cho Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA), so sánh.
Trong kết quả nghiên cứu đăng hôm qua trên tạp chí Nature, các nhà khoa học kết luận thiên thạch có chiều dài lớn hơn ít nhất 10 lần so với bề rộng của nó, giống một bút chì hoặc điếu thuốc khổng lồ bay trong không gian.
 |
|
Minh họa tiểu hành tinh ‘Oumuamua. Ảnh: ESO. |
“Nó dài lạ thường, một điều vô cùng hiếm thấy. Chúng tôi thấy bất kỳ vật thể nào như vậy trong hệ Mặt Trời”, Karen Meech, trưởng nhóm nghiên cứu ở Viện Thiên văn học, Đại học Hawaii, nhận xét.
Rob Weryk, nhà nghiên cứu sau tiến sĩ ở Đại học Hawaii, lần đầu tiên phát hiện “kẻ đột nhập” liên sao hôm 19/10, trong một bức ảnh chụp bằng kính viễn vọng Pan-STARRS 1 của trường đại học.
Khi Weryk cộng tác nghiên cứu với nhà thiên văn học Marco Micheli ở Cơ quan Vũ trụ châu Âu, hai người nhận thấy vật thể ký hiệu A/2017 U1 thoát khỏi lực hấp dẫn của Mặt Trời. Khi các nhà thiên văn học xác nhận đường bay hình đạn đạo của vật thể, nó đã bay xa hệ Mặt Trời ở tốc độ hơn 158.000 km/h.
Sau khi quan sát vật thể trong hành trình của nó, nhóm nghiên cứu ghi nhận ‘Oumuamua không sinh ra vệt đuôi gồm khí gas hoặc bụi khi bay qua Mặt Trời. Điều đó có nghĩa vật thể liên sao này chắc chắn không phải một sao chổi mà có thể là một tiểu hành tinh hình thành ở vành trong của một hệ sao khác.
Họ cũng nhận thấy bề mặt của nó phản chiếu nhiều ánh sáng đỏ hơn, giống như sao chổi và một số tiểu hành tinh trong hệ Mặt Trời. Để giải thích điều này, Meech cho rằng ‘Oumuamua được bao phủ bởi một lớp vật chất hữu cơ, kim loại sắt hoặc chất khoáng có tên pyroxene. Khi quan sát bằng mắt thường, có thể nó có màu nâu đậm.
Độ sáng của vật thể giảm và tăng khoảng 10% vài tiếng một lần. Chu kỳ này cho thấy tiểu hành tinh thuôn dài và xoay tròn sau mỗi 7,34 tiếng. Khi ‘Oumuamua trở nên sáng chói, mặt dài của nó hướng về Trái Đất, phản chiếu ánh sáng Mặt Trời nhiều hơn. Khi tiểu hành tinh mờ đi, chúng ta đang quan sát một trong hai đầu của nó.
Chu kỳ của tiểu hành tinh cũng hé lộ nó có chiều dài khoảng 180 – 400 mét nhưng chỉ rộng 40 mét. Các nhà nghiên cứu chưa từng thấy vật thể nào hẹp như vậy. Chỉ có 5 thiên thể trong hệ Mặt Trời có hình dáng thuôn như vậy và chúng đều ngắn hơn ‘Oumuamua.
Vật thể hiện nay đã ở ngoài tầm quan sát của các kính viễn vọng trên Trái Đất, nhưng các nhà thiên văn học vẫn đang theo dõi nó bằng thiết bị trong vũ trụ. Meech cho biết kính viễn vọng không gian Spitzer chuyên quan sát ánh sáng hồng ngoại đang theo dấu ‘Oumuamua và nhóm nghiên cứu sẽ sử dụng kính viễn vọng không gian Hubble vào tháng 1/2018 để quan sát vật thể.
Phương Hoa
