Màu sắc của thực phẩm không chỉ có vai trò làm đẹp cho món ăn mà còn giúp ta nhận diện một số chất dinh dưỡng khác nhau trong các loại thực phẩm. Và có thể nói không ngoa rằng, sắc màu của thực phẩm chính là một chỉ điểm cho những món quà của thiên nhiên ban tặng con người.
Với hơn 300 loại thực phẩm thông dụng trong tự nhiên, có thể nói là có đến 299 màu sắc khác nhau, dù là có thể chỉ khác nhau một chút ít về độ nhạt, đậm hoặc sự pha trộn màu hết sức tinh tế của thiên nhiên.
Các sắc tố tạo nên màu sắc của thực phẩm, thực chất là những chất hóa học sẽ có những tác động ít nhiều trên cơ thể và sức khỏe chúng ta khi sử dụng loại thực phẩm đó. Màu xanh của diệp lục tố trong các loại rau lá có thể nói lên rằng: thực phẩm này có chứa chất zeaxanthin, lutein, beta carotene; màu vàng cam chứa beta carotene, màu đỏ chứa lycopene, màu tím chứa resveratrol, anthocyanidins, màu trắng chứa allicin & quercetin… Màu xanh của rau càng đậm (như rau ngót, rau lang, rau muống…) thì beta carotene – tiền chất vitamin A càng nhiều, nhiều hơn hẳn so với các loại rau lá có màu xanh nhạt như rau xà lách, bắp cải… Các loại thực phẩm có màu vàng cam như bí đỏ, cà rốt, gấc, xoài chín, đu đủ, cam, lòng đỏ trứng… thì có đặc điểm ưu việt khi chứa nhiều chất beta carotene này. Màu đỏ của trái cà chua do hoạt chất lycopen hiện diện trong phần vỏ và phần ruột bên trong tạo ra. Chất sắt – một nguyên liệu cơ thể dùng để tạo ra tế bào hồng cầu cho máu – tồn tại trong các thực phẩm có màu đỏ như thịt, cá, trứng, gan, huyết…
Tất cả các vi chất dinh dưỡng này đều rất cần thiết để cung cấp cho cơ thể hàng ngày, dù chỉ cần số lượng rất nhỏ, nếu thiếu thì sẽ gây ra bệnh tật. Beta carotene là một chất chống oxy hóa có tác dụng rất tốt trong quá trình chống lão hóa, đẹp da, chống ung thư… Khi tiền chất vào cơ thể sẽ được chuyển đổi thành vitamin A để cơ thể sử dụng, giúp cơ thể trẻ em tăng trưởng, tạo kháng thể bề mặt để tăng sức đề kháng và nuôi dưỡng cho da, niêm mạc, mắt… giúp mắt nhìn rõ trong điều kiện ánh sáng yếu… Lycopen cũng là một chất có tính chống oxy hóa tốt cho cơ thể.
Có thể nói không có thực phẩm nào được gọi là bổ nhất do chứa nhiều chất dinh dưỡng. Cũng không có thực phẩm nào không có giá trị đối với sức khỏe. Mỗi thực phẩm, mỗi hóa chất – màu sắc đều có tác động riêng của nó. Vì vậy, lời khuyên đầu tiên của các chuyên gia dinh dưỡng về ăn uống hợp lý là chúng ta cần phải ăn uống đa dạng các loại thực phẩm, thay đổi món thường xuyên để cơ thể có cơ hội nhận được nhiều loại chất dinh dưỡng khác nhau và không sợ thiếu vi chất. Thực phẩm lựa chọn càng nhiều màu sắc thì các vi chất dinh dưỡng sẽ càng được cung cấp đầy đủ và phong phú chủng loại.
Một bữa ăn với nhiều món ăn khác nhau, mỗi món lại đa dạng nhiều loại thực phẩm với những màu sắc xanh-đỏ-vàng đẹp mắt, sẽ giúp chúng ta ăn ngon hơn, không ngán ngấy, đỡ biếng ăn và an tâm về mặt vi chất dinh dưỡng.
Như vậy có thể nói không ngoa rằng, sắc màu của thực phẩm – một chỉ điểm cho những món quà của thiên nhiên ban tặng con người.
Trong các bài viết sau, chúng tôi sẽ đi sâu phân tích từng màu sắc sẽ có giá trị như thế nào đối với sức khỏe. Quí độc giả nhớ đón đọc.
BS Đào Thị Yến Thủy
Trưởng khoa Dinh dưỡng
Bệnh viện Quốc tế Hạnh Phúc
Theo Tạp chí Sức Khỏe – khoe24h.vn
