Làn sóng tẩy chay thực phẩm bẩn thời gian gần đây hướng tới loại hạt nêm “3 không” đang bày bán tràn lan tại các chợ truyền thống khu vực phía Nam và len lỏi vào các nhà hàng, quán ăn.
Giá rẻ đồng hành chất lượng “rẻ”
Được gọi là “3 không” bởi lẽ, loại hạt nêm này không nhãn mác, không hạn sử dụng và không có nguồn gốc xuất xứ. Tại nhiều chợ tại TP HCM, Đồng Nai, Bình Dương, Long An,…loại hạt nêm này được bán tràn lan.
Quy trình sản xuất hạt nêm “3 không” chỉ là các công đoạn sang chiết thủ công đơn giản từ các bao lớn sang các túi nhỏ kích thước 200gram, 300gram, 500gram hay 1kg. Địa điểm sang chiết có thể là ngay tại chợ hay các góc khuất, với thiết bị thủ công và dùng tay trực tiếp. Với môi trường sản xuất không hợp vệ sinh như vậy, khả năng lây nhiễm vi khuẩn hoặc tạp chất hay hút ẩm vào sản phẩm là rất lớn.
Loại hạt nêm này được bán với giá rất rẻ, chỉ khoảng 30 nghìn đồng cho 1 kg, rẻ khoảng 36% so với các hạt nêm có nhãn mác khác. Chất lượng hạt nêm “3 không” theo đó cũng rất “rẻ” bởi lẽ, sản phẩm này hoàn toàn không có hồ sơ công bố chất lượng được thẩm định bởi các cơ quan có thẩm quyền, một điều quan trọng để đảm bảo cho chất lượng sản phẩm. Tất cả các sản phẩm “3 không” hiện đều lưu thông “chui”, ẩn nấp bên các sản phẩm có nhãn khác và ngoài vòng kiểm soát của các cơ quan chức năng.
Tiểu thương bán vì tham lời, hàng ăn dùng vì tham rẻ
Chính vì giá rẻ, dễ kiếm người mua, đặc biệt là các khách sộp như các hàng quán, nên nhiều tiểu thương bất chấp chất lượng sản phẩm và đon đả mời chào, giới thiệu; hơn nữa, lợi nhuận kinh doanh loại hàng này lại cao. Trong vai chủ hàng phở đi tìm mua gia vị nấu nước dùng, phóng viên được bà Hoa, chủ sạp hàng tại một khu chợ ở Đà Nẵng giới thiệu “ăn thì dùng cái có nhãn, còn làm hàng, muốn tiết kiệm chi phí, lời nhiều, thì phải dùng loại hạt nêm bao nilong này. Rất ngon ngọt mà giá rẻ vô cùng. Mua bao nhiêu cũng có”. Bà Hoa nói thêm, rất nhiều hàng quán xung quanh mua loại hạt nêm không nhãn này về dùng rồi.
Quả thật, hạt nêm “3 không” khó tránh khỏi sự săn đón của nhiều chủ hàng ăn, bởi không chỉ từ những lời giới thiệu đon đả, mà bởi mối lợi trước mắt. Chỉ cần nửa kg hạt nêm “3 không” với giá 15 nghìn đồng cộng với một ít xương là có ngay nồi nước dùng cho cả trăm người ăn. Không chỉ hàng bún phở, nhiều hàng cơm bình dân ven đường, hàng lẩu…cho tới các suất ăn công nghiệp, và một số nhà hàng cũng lần tìm tới các chợ truyền thống để mua loại hạt nêm này về dùng.
Tại một quán nhậu bình dân ở Đà Nẵng, phóng viên đã chứng kiến đầu bếp cho một lúc 6 – 7 muỗng hạt nêm vào nồi lẩu trước khi bưng ra cho khách. Khi được hỏi, đầu bếp cho biết nồi lẩu chỉ sử dụng gói gia vị để lấy hương thơm đặc trưng, còn chủ yếu dùng hạt nêm cho ngọt nước. Nhìn thứ hạt nêm màu vàng đựng trong hộp nhựa lớn, có thể biết được đây chính là thứ hạt nêm trôi nổi “3 không” vẫn được bán tràn lan trong các chợ trên địa bàn thành phố.
Lợi bất cập hại
Thực tế, các cơ quan chức năng cũng như nhiều chuyên gia đã cảnh báo việc hạt nêm “3 không” là tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho người sử dụng cũng không phải ngoại lệ. BS. CKII. Dương Thị Kim Loan – Trưởng Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Thống Nhất chia sẻ: “Các loại hạt nêm trôi nổi trên thị trường không có nguồn gốc xuất xứ thì chắc chắn không được kiểm định về chất lượng, như vậy có thể chứa những thành phần không tốt cho sức khoẻ. Việc sử dụng hạt nêm không có nguồn gốc xuất xứ tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho sức khoẻ và ảnh hưởng tới hệ tiêu hoá.”
Không chỉ người sử dụng trực tiếp bị ảnh hưởng, nhiều hàng ăn tham lời dùng những loại gia vị “3 không” cũng gặp những hậu quả nhãn tiền. Đó là sự mất lòng tin, tẩy chay đồng loạt của khách hàng.
Được biết, sắp tới, các cơ quan chức năng sẽ xiết chặt xử phạt việc kinh doanh sản phẩm gia vị “kém chất lượng” cũng như sử dụng những gia vị này trong kinh doanh hàng ăn.
Theo Hoàng Quân – Vivumuasam