Nói về kiến trúc xây bằng gạch đá, người ta thường liên tưởng đến những công trình đã trải hàng trăm, hàng ngàn năm. Trong số đó, những công trình xây bằng đá theo phong cách cổ điển Tây phương thường xuất xứ từ thời kỳ La Mã, có tỷ lệ to lớn áp đảo con người và chạm trổ rất công phu…
Ở San Francisco (Mỹ), Tòa đô chính thành phố là một công trình như thế, và chung quanh quảng trường trước mặt nó, các tòa nhà khác cũng cùng chung phong cách này.
Bên trong không gian kiến trúc thật kinh điển với một mái vòm trùm lên đại sảnh thông suốt bốn tầng lầu. Mái vòm này mang ánh sáng dìu dịu đủ thấy rõ mọi chi tiết trên tường và trần. Một cầu thang chính mà những bậc đầu tiên xòe ra trông điệu như những đuôi áo lướt thướt trên nền cẩm thạch bóng loáng và sang trọng với nhiều hoa văn. Bao quanh đại sảnh là những hành lang rộng thênh thang, lát cẩm thạch, vang dội tiếng giày khi bước đi. Từ mỗi tầng hướng xuống bên dưới và hướng lên trần nhà là những view thật thú vị.
Nhìn cầu thang chính bệ vệ, người ta có thể tưởng tượng khi trải thảm đỏ lên, những nghi thức đón tiếp ngọai giao long trọng như thế nào. Bên trong ai làm việc cứ làm, phía hành lang ai thong thả dạo bước tham quan thì cứ việc; kể cả các cô dâu và chú rể mượn nơi đây để chụp vài tấm ảnh quan trọng nhất cuộc đời – phải chăng vì kiến trúc cổ điển luôn hấp dẫn và sang trọng?
Đại sảnh lộng lẫy với không gian thông tầng nhiều chạm trổ
Đối diện Tòa đô chính là Thư viện công cộng San Francisco (SF Public Library) với mặt tiền màu đá xám, phong cách cổ điển nhưng bên trong hoàn toàn trái ngược: trẻ trung và “high tech”, do kiến trúc sư IM Pei thiết kế. Phải nói Pei có một kỹ năng thiết kế giếng trời lộng lẫy và riêng biệt, với những khối tam giác đâm xuyên vào không gian hình ống. Trong giếng trời này, một cầu thang bộ đi xuyên suốt với những bóng đèn mượn ánh sáng từ một bóng chính và tải qua những sợi cáp quang. Tòa nhà cũng nổi tiếng với cảm biến ánh sáng mặt trời mà gia giảm ánh sáng nội thất để tiết kiệm năng lượng. Những không gian rỗng chồng chéo lên nhau tạo ra sự lệch tầng và góc nhọn thật bất ngờ.
Không xa đó, tòa nhà Viện bảo tàng Nghệ thuật hiện đại San Francisco (SF MOMA) do KTS Mario Botta thiết kế, là một khối gạch màu đỏ nâu với cách xếp gạch độc đáo. Thú thật, ban đầu tôi cứ bị ám ảnh công trình này có bề ngoài thô ráp và già nua; nhưng khi vào giữa trưa, ánh sáng bất ngờ làm những gioăng gạch hiện ra như phép lạ và những cách xếp gạch chênh nhau tạo bóng đổ xuống, khiến mặt tiền sống động hẳn lên. Bên trong phải nói đẹp nhất là tiền sảnh với giếng trời tỏa ánh sáng nhè nhẹ khiến những lớp gạch lớp đá granite bóng và nhám trở nên dịu, huyền ảo và “high tech” hơn bên ngoài. Ai nói gạch đá là già nua?
Mặt tiền “gồ ghề” của Bảo tàng nghệ thuật hiện đại (SF Museum Of Modern Art – SF MOMA)
Theo TCNĐ